Je hebt seks gehad, maar de anticonceptie is niet (goed) gebruikt — het condoom scheurde, je bent een pil vergeten, of je had onverwachte seks. In zulke situaties wil je snel duidelijkheid: wat zijn je opties voor noodanticonceptie, en wat werkt het beste?
In deze blog leg ik uit welke keuzes er zijn, hoe ze werken en waar je op moet letten. Want in een stressvolle situatie wil je vooral heldere informatie.
Optie 1: De morning-afterpil
De bekendste vorm van noodanticonceptie is de morning-afterpil. Er zijn twee varianten:
1. Levonorgestrel (tot 72 uur na seks)
- Verkrijgbaar zonder recept bij drogist of apotheek.
- Werkt het beste binnen 12 uur, daarna daalt de effectiviteit.
- Kan je menstruatie wat vervroegen of vertragen.
2. Ulipristal (tot 120 uur na seks)
- Alleen verkrijgbaar bij apotheek (soms met recept).
- Werkt ook bij hogere BMI effectiever dan levonorgestrel.
- Niet gebruiken als je al hormonale anticonceptie slikt — het kan elkaars werking verstoren.
Let op: de morning-afterpil voorkomt de eisprong, maar werkt niet als die al heeft plaatsgevonden.
Optie 2: Koperspiraal als noodanticonceptie
Wist je dat een koperspiraal de meest betrouwbare vorm van noodanticonceptie is?
- Kan tot 5 dagen na onbeschermde seks geplaatst worden.
- Werkt ook als je eisprong al geweest is.
- Heeft daarna direct langdurige werking als anticonceptie (5–10 jaar).
- Geen hormonen: dus geschikt voor vrouwen die dat liever vermijden.
Een koperspiraal moet geplaatst worden door een arts of specialist. In mijn praktijk kan dat vaak snel geregeld worden.
Vergelijking: morning-afterpil vs. koperspiraal
| Eigenschap | Morning-afterpil | Koperspiraal |
| Maximale termijn | 3–5 dagen (afhankelijk van type) | 5 dagen |
| Betrouwbaarheid | ±85% | >99% |
| Hormonenvrij | Nee | Ja |
| Directe bescherming hierna | Nee | Ja |
| Verkrijgbaarheid | Drogist/apotheek | Via arts/praktijk |
| Bijwerkingen | Misselijkheid, menstruatieverschuiving | Pijn bij plaatsing, onregelmatige bloeding |
Welke kies je wanneer?
Kies voor de morning-afterpil als:
- Je snel iets nodig hebt (bijv. ’s avonds of in het weekend).
- Je geen structurele anticonceptie wilt of nodig hebt.
Je geen toegang hebt tot een zorgverlener voor een spiraalplaatsing.
Kies voor de koperspiraal als:
- Je maximale zekerheid wilt.
- Je eisprong mogelijk al heeft plaatsgevonden.
- Je direct langdurige anticonceptie zoekt.
- Je liever geen hormonen gebruikt.
Hulp nodig bij je keuze?
Twijfel je of je al in je vruchtbare periode zat? Of ben je bang dat je al te laat bent voor de morning-afterpil? Neem dan contact op — in mijn praktijk denken we mee en kunnen we je snel helpen met advies of het plaatsen van een spiraal.
Wees er op tijd bij
Noodanticonceptie werkt het best als je snel handelt. Heb je een ongelukje gehad? Neem dan direct contact op: